Quyosh energiyasini ishlab chiqarish va uzatishning asosiy bosqichlari
- Quyosh nurlari quyosh panellariga tegib, elektr maydonini hosil qiladi.
- Ishlab chiqarilgan elektr quvvati panelning chetiga va o’tkazuvchi simga oqib o’tadi.
- Supero’tkazuvchi sim elektr energiyasini inverterga olib keladi, u erda doimiy tokdan binolarni quvvatlantirish uchun ishlatiladigan AC ga aylanadi.
- Yana bir sim o’zgaruvchan tokni inverterdan mulkdagi elektr paneliga (shuningdek, to’sar qutisi deb ham ataladi) o’tkazadi, bu esa kerak bo’lganda elektr energiyasini butun bino bo’ylab taqsimlaydi.
- Ishlab chiqarishda kerak bo’lmagan har qanday elektr energiyasi kommunal hisoblagich orqali va kommunal elektr tarmog’iga oqadi. Elektr hisoblagich orqali o’tayotganda, hisoblagich orqaga qarab ishlaydi, bu sizning mulkingizni ortiqcha ishlab chiqarish uchun kreditlaydi.
Oʻzgaruvchan tok (AC) — bu elektr toki boʻlib, vaqti-vaqti bilan yoʻnalishini oʻzgartiradi va faqat bir yoʻnalishda oqadigan toʻgʻridan-toʻgʻri oqimdan (DC) farqli oʻlaroq vaqt oʻtishi bilan oʻz kattaligini doimiy ravishda oʻzgartiradi.
Quyosh xujayralari ortidagi asosiy qadamlar
Quyosh panellari quyosh nurini elektr energiyasiga aylantiradigan ko’plab kichik hujayralardan iborat. Bu hujayralar yarim o’tkazuvchan materiallardan, ko’pincha kremniydan, elektr maydonini yaratish uchun zarur bo’lgan elektr nomutanosibligini saqlab, elektr tokini o’tkaza oladigan materialdan iborat.
1-qadam
Quyosh nuri quyosh xujayrasidagi yarimo’tkazgichga tushganda, yorug’lik energiyasi fotonlar ko’rinishida so’riladi va bir qator elektronlarni urib yuboradi, keyin ular hujayra ichida erkin harakatlanadi. Quyosh xujayrasi elektr maydonini yaratish uchun musbat va manfiy zaryadlangan yarimo’tkazgichlar bilan maxsus ishlab chiqilgan. Bu elektr maydon driftlangan elektronlarni ma’lum bir yo’nalishda, hujayraning o’tkazuvchi metall plitalari tomon oqishiga majbur qiladi. Bu oqim energiya oqimi sifatida tanilgan va oqimning kuchi har bir hujayra qancha elektr ishlab chiqarishi mumkinligini aniqlaydi.
2-qadam
Bo’shashgan elektronlar metall plitalarga urilgandan so’ng, oqim simlarga yo’naltiriladi, bu elektronlarning boshqa elektr ishlab chiqarish manbalarida bo’lgani kabi oqishiga imkon beradi.
3-qadam
Quyosh paneli elektr tokini hosil qilganda, energiya bir qator simlar orqali invertorga o’tadi. Quyosh panellari to’g’ridan-to’g’ri oqim (DC) elektr energiyasini ishlab chiqaradigan bo’lsa-da, ko’pchilik elektr energiyasi iste’molchilari o’z binolarini quvvatlantirish uchun o’zgaruvchan tok (AC) elektr energiyasiga muhtoj. Inverterning vazifasi elektr tokini doimiy tokdan AC ga aylantirish, uni kundalik foydalanish uchun qulay qilishdir.
4-qadam
Elektr quvvati foydalanish mumkin bo’lgan holatga (AC quvvati) aylantirilgandan so’ng, u inverterdan elektr panelga yuboriladi va kerak bo’lganda bino bo’ylab taqsimlanadi. Chiroqlar, asboblar va boshqa elektr qurilmalarni quyosh energiyasi bilan quvvatlantirish uchun elektr energiyasi hozirda mavjud.
5-qadam
To’sar qutisi orqali iste’mol qilinmagan har qanday elektr energiyasi kommunal hisoblagich orqali kommunal tarmoqqa yuboriladi. Kommunal hisoblagich elektr tarmog’idan sizning mulkingizga va aksincha, elektr oqimini o’lchaydi. Agar quyosh energetikasi tizimingiz saytda ishlatganingizdan ko’ra ko’proq elektr energiyasi ishlab chiqarsa, bu hisoblagich aslida orqaga qarab ishlaydi va siz aniq o’lchash jarayonida ishlab chiqarilgan ortiqcha elektr energiyasi uchun hisoblanasiz. Quyosh massivingiz ishlab chiqaradigandan ko’ra ko’proq elektr energiyasidan foydalansangiz, siz ushbu hisoblagich orqali tarmoqdan qo’shimcha elektr energiyasini tortib, uni normal ishlashini ta’minlaysiz. Agar siz saqlash yechimi orqali tarmoqdan butunlay chiqib ketmagan bo’lsangiz, ayniqsa, quyosh massivingiz ishlab chiqarmayotganda, tarmoqdan biroz energiya olishingiz kerak bo’ladi. Biroq, ushbu tarmoq energiyasining katta qismi kun davomida va kamroq foydalanish davrida siz ishlab chiqaradigan ortiqcha quyosh energiyasidan qoplanadi.
Bitta quyosh paneli qancha CO2 hosil qiladi?
Daniyaning Vattenfall kommunal xizmatining 1999 yildagi hisobotiga ko’ra, quyosh panellari ko’mirdan ko’ra iqlim bo’yicha kamida 20 baravar yaxshiroq. Hisobotda 3 ta davlat, ya’ni Yaponiya, Shvetsiya va Finlyandiya ko’rib chiqiladi, ularning barchasi juda qorong’u va qo’rqinchli bo’lib, u energiya ishlab chiqarishdagi so’nggi yutuqlarni hisobga olmaydi (yangi quyosh panellari sezilarli darajada samaraliroq).
Ushbu tadqiqotga asoslanib, quyosh energiyasi har bir kVt/soat uchun taxminan 50 g CO2 ni tashkil qiladi, ko’mirning 975 g CO2 ga nisbatan yoki taxminan 20 baravar “tozaroq”.
Geografiyaning ta’siri
Qayerda yashashingizga qarab, bu to’lov muddati sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Vattenfall tadqiqoti o’tkazilgan Stokgolm, Shvetsiya, 25 yillik normal ishlash muddati davomida taxminan 5500 kVt soat ishlab chiqaradigan 3 eng yuqori quyosh soatini oladi. Tadqiqotga ko’ra, Shvetsiyadagi quyosh paneli kVt soatiga 50 g CO2 hosil qiladi, bu jami 274 kg CO2 yoki 600 funt CO2 ni tashkil qiladi.
Issiqroq iqlim sharoitida quyosh panellari samaradorligini pasaytirishga qaramay, xuddi shu 600 funt CO2 Santa-Fe, Nyu-Meksikoda ikki baravar ko’p energiya olishi mumkin, bu esa uni ko’mir energiyasidan 40 baravar kam uglerod talab qiladi.
Xulosa: Bugungi kunda quyosh panellari qayta tiklanadigan energiya bilan sinonimga aylanib bormoqda. Ular quyosh energiyasidan foydalanishning eng yaxshi usuli. Ushbu oddiy, bardoshli elektr qurilmalar odamlarning umidvor umidiga aylandi va uzoq kelajakda qayta tiklanmaydigan energiya manbalarini ortda qoldirishi mumkin.
foydalanilgan manbalar: solarbank.medium.com
Bizni kuzatishda davom eting, etiboringiz uchun rahmat!
Eng ko’p o’qilgan maqolalar