Kiberxavfsizlik karyerasini qanday boshlash kerak?

1. Ta’lim va tarbiya olish;
2. O’zingizni tanitish uchun marketing jihatdan yondashing;
3. Kiberxavfsizlik bo’yicha ish topish.

Kiberxavfsizlik sohasi Axborot texnologiyalari sohasining asosiy qismi bo’lib, kiber xavfsizlik soxasidagi asosiy ishlar kiber hujumlarni bloklash va kompaniyalarning ma’lumotlarini himoya qilishdan iborat. Kiberxavfsizlik bo’yicha ko’pgina vazifalar sizdan muhandis sifatida ishlashingizni (xavfsiz onlayn tizimlarni yaratish) yoki ushbu tizimlarni ishlab chiquvchi personal boshqarishingizni talab qiladi. Kiberxavfsizlik detallarga alohida ziyraklik bilan qaraydigan texnologiyani yaxshi biladigan va yuqori tahliliy fikrga ega bo’lgan odamlar uchun juda mos keladi.

Ta’lim va tarbiya olish

1. Agar siz talaba bo’lsangiz, IT yoki kompyuter fanlari bo’yicha bakalavr darajasini oling. Kiberxavfsizlikda ishlaydiganlarning ko’pchiligi ushbu 2 sohadan 1 tasida o’zlarining bakalavr darajasiga ega bo’lishadi. Ko’pgina ish beruvchilar kiberxavfsizlik uchun oliy ma’lumotli mutaxassislarni yollashni rejalashtiradilar, shuning uchun ko’p hollarda bilim yurti diplomi kerak bo’ladi. Yuqori darajadagi boshqaruv lavozimlari uchun ish beruvchilar o’zlarining bo’lajak xodimlaridan quyidagi sohalarning birida magistr darajasiga ega bo’lishlarini talab qilishadi:

• agar siz boshqa sohada bakalavr darajasiga ega bo’lsangiz yoki kollej siz uchun mos variant bo’lmasa, uning o’rniga kiberxavfsizlik bo’yicha bir nechta kurslarni o’qib ko’ring;
• agar siz kiberxavfsizlikka qaratilgan onlayn pullik kurslarni xohlamasangiz, quyidagi link orqali kurs takliflarini ko’rib chiqing; https://www.concise-courses.com/how-to-start-your-career/.

2. Agar sizda allaqachon bakalavr darajasi bo’lsa, kiberxavfsizlik ko’nikmalarini egallash uchun IT asoslarini o’rganing. Kiberxavfsizlik IT sohasiga asoslanadi, shuning uchun IT bo’yicha ba’zi asosiy treninglar onlayn tizimlar va ma’lumotlar omborlarini qanday yaratish va boshqarishni tushunishga yordam beradi.

IT ta’limi sizni kiberxavfsizlik bo’yicha muhandislikka yo’naltirilgan ishga tayyorlashga yordam beradi. Agar siz bitirganingizga bir necha yil boʻlgan boʻlsa, kollej, oʻrta maktab oʻquvchisi boʻlsangiz IT boʻyicha kursda oʻqing. Yoki bitta IT kursi uchun yaqin atrofdagi texnik jamoat kollejiga yoziling.

Ko’plab yaxshi onlayn IT kurslari mavjud. Ba’zi bepul onlayn kurs takliflarini ham ko’rib chiqing.

Siz kiberxavfsizlik sohasida martaba orttirishdan oldin ITning barcha sohalari bilan tanishib chiqqan bo’lishingiz kerak.

3. Agar sizda IT bakalavr bo’lmasa, kiberxavfsizlik bo’yicha mutahassislik sertifikatini olishga harakat qilib ko’ring. Sertifikat bo’lajak ish beruvchilarga IT va kiberxavfsizlik sohalarida yuqori malakaga ega ekanligingizni ko’rsatishning ajoyib usuli hisoblanadi. Sertifikatlar sizning xavfsizlik va IT tizimlari bilan ishlash tajribangiz borligini ham ko’rsatadi. Sertifikatga ega bo’lgan rahbar lavozimiga ishga qabul qilinmasangiz ham, bu sizni yuqoriga ko’tarilishingiz mumkin bo’lgan boshlang’ich darajadagi lavozimga kirishga yordam beradi. Quyidagi nufuzli va taniqli variantlarni tekshiring:

– Sertifikatlangan axborot xavfsizligi menejeri (CISM) sertifikati.

– Global axborot kafolati sertifikati (GIAC).

– Xavfsizlik sertifikati. Qoʻshimcha maʼlumotni quyidagi manzildan onlayn bilib olishingiz mumkin: https://certification.comptia.org/certifications/security.

– Axborot tizimlari xavfsizligi bo’yicha sertifikatlangan mutaxassis (CISSPY). Ularning veb-saytiga tashrif buyuring: https://www.isc2.org/Certifications/CISSP.

4. Axborot Xavfsizlikdan tashqari ikkinchi ixtisoslik sohasida ham o’z ustingizda ishlang. Kiberxavfsizlik bo’yicha ishga yollanadigan kompaniyalar IT va texnologik ko’nikmalarga ega bo’lgan shaxslarni ishga olishni, tegishli sohada bilimlarni rivojlantirish orqali IT bozorida raqobatbardoshligingizni oshiring. Buni o’z bakalavriat institutingiz yoki jamoat kollejida, kollej darajasidagi kurslarni o’tash orqali qilishingiz mumkin. Yoki, siz allaqachon texnologiya sohasida ishlayotgan bo’lsangiz, rahbaringizdan kiberxavfsizlik bilan bog’liq soha bo’yicha topshiriqlarni so’rashingiz mumkin. Masalan, quyidagi ikkilamchi sohaga ixtisoslashing:

– Ma’lumotlar tarmoqlari;

– Bir nechta operatsion tizimlarni boshqarish:

– Bir nechta skript tillari (masalan, Python va Bash) o’rganish.

O’zingizni tanitish uchun marketing jihatdan yondashing.

1. Ishga kirishish uchun sohadagi boshqa mutaxassislar bilan aloqa o’rnatish. Ko’pincha, boshqa sohalarda bo’lgani kabi, kiberxavfsizlik bo’yicha ishga joylashish siz bilgan odamga bog’liqdir. Kiberxavfsizlik bo’yicha konferentsiyalarda qatnashib imkon qadar ko’proq potensial ish beruvchilar bilan suxbatlashing. O’zingizni xavfsizlik bo’yicha mutaxassislar bilan tanishtirishga tayyor bo’ling va ulardan kiberxavfsizlik sohasida ish topish bo’yicha turli maslahatlar so’rang.

– Shuningdek, ochiq kodli (Open source) yoki jamoat loyihalarida ishtirok etishga harakat qiling. Garchi bu mehnat uchun sizga pul to’lanmas ekan, bu tarmoqqa kirishning yaxshi usulidir.

2. Onlayn kiberxavfsizlik tashkiloti bilan ishlash uchun ixtiyoriy vaqt ajrating. Mahalliy hamjamiyatlarga kiberxavfsizlik haqida ma’lumot ulashishga yordam beradigan bir nechta onlayn guruhlar mavjud. Ushbu lavozimda ko’ngillilik sizning rezyumengiz uchun ajoyib yutuq bo’ladi! Shuningdek, u sizni potensial ish joylariga yo’naltirishi mumkin bo’lgan kiberxavfsizlik bo’yicha mutaxassislar bilan bog’laydi. Quyidagi kabi onlayn tashkilotlarni ko’rib chiqishingiz mumkin:

– Axborot tizimlari xavfsizligi assotsiatsiyasi (ISSA)

– San-Diego kiberxavfsizlik markazi

3. O’z mahoratingizni oshirish uchun bir nechta tizimlarni o’z vaqtida boshqaring. Bir nechta shaxsiy tizimlarni ishga tushirish nafaqat kiberxavfsizlik ko’nikmalaringizni mustahkamlaydi, balki potentsial ish beruvchilarga siz o’zingiz boshqarayotganingizni va amaliy o’rganishga qiziqishingizni ko’rsatadi.

O’z vaqtida bir nechta tizimlarni boshqarish yoki ochiq manbali loyihalarda ishtirok etish – zararli onlayn harakatlarni va dasturlarini kuzatish kabi ko’nikmalarni shakllantirishi mumkin.

4. Kiberxavfsizlik tajribangizni namoyon qilish uchun rezyume tayyorlang. Siz ushbu hujjatdan kiberxavfsizlik sohasidagi ishlarga joylashish maqsadida murojaat qilish uchun foydalanishingiz mumkin. Ta’lim olishda davom eting va IT yoki kiberxavfsizlik bilan bog’liq bo’lgan har qanday ta’limni rezyumeda ko’rsatib o’ting. Keyin bu sohadagi tajribangizni qisqa qilib umumlashtiring. Rezyumeni ixcham va xronologik usulda saqlang.

– Rezyumeni formatlashda uni 1 ta toʻliq sahifa bilan cheklang. Agar rezyumeingizni qismlari ikkinchi sahifaga tushib qolsa, hujjat uzunligini qisqartirish yo’lini topishingiz kerak bo’ladi.

Kiberxavfsizlik bo’yicha ish topish

1. Sohadagi professionallar bilan aloqa o’rnatish uchun LinkedIn profilini yarating. Biodagi har bir maydonni to’ldirib, rasm va rezyumeni yuklang va umuman olganda profilingizni iloji boricha to’liq va professional ko’rinishga keltiring. Hududingizda IT va kiberxavfsizlik bo’yicha ishlarni qidirish uchun veb-saytning qidiruv imkoniyatlaridan foydalaning.

– O’z profilingizni yaratishni, kiberxavfsizlik sohasidagi odamlar bilan aloqa o’rnatishni va onlayn ish o’rinlari uchun ariza topshirishni boshlang: https://www.linkedin.com/.

2. Malakali kiberxavfsizlik ishlarini onlayn qidiring. Kiberxavfsizlik tabiiy ravishda onlayn tahdidlar bilan bog’liq bo’lganligi sababli, bu sohadagi ish joylarining aksariyati Internetda e’lon qilinadi. Shunday qilib, katta onlayn ish veb-saytlarini tekshiring. Qidiruv satriga “kiberxavfsizlik ishi” (cyber security) kabi biror narsani kiriting va joriy shaharingizga “Joylashuv” opsiyasini o‘rnating. Onlayn ish e’lonlarini qidirayotganda, ko’rib chiqish uchun boshqa ajoyib veb-saytlar quyidagilarni o’z ichiga oladi:

– Monster.com

– Indeed.com

3. Ish boshlang’ich nuqtalarni tanlashdan boshlang. Kiberxavfsizlik bo’yicha birinchi ishingiz yuqori darajali bo’lishini tasavvur qilish oson. Aksariyat kiberxavfsizlik kasblari o’nlab yillar davomida qurilgan va ish beruvchilar sizni nisbatan past darajadagi lavozimlardan boshlashingizni kutishadi. Bu yomon narsa emas, lekin mavqe qaysidir ma’noda kiberxavfsizlik bilan bog’liq bo’lsa, u sizning ko’nikmalaringizni rivojlantiradi, rezyumeda ajoyib ko’rinishga ega bo’ladi va sizni yaxshiroq ishga o’tish uchun tayyorlaydi.

• Agar siz o’zingizni boshlang’ich darajadagi IT ishida chiptalar bilan shug’ullanayotgan bo’lsangiz ham, ushbu lavozimdan qimmatli tajribaga ega bo’lishingiz mumkin;
• Serverlar va tarmoqlarga oʻtishdan oldin ish stoli konfiguratsiyasi bilan ishlashni boshlashingiz mumkin.

4. Suhbatda davomiy o’rganish va rivojlanishga intiluvchanlikni namoyish eting. Kiberxavfsizlik bo’yicha xodimlarni yollayotgan ish beruvchilar, soha haqida o’qish va o’rganishga bo’lgan qiziqishingizni ko’proq ekanligini ko’rishni xohlashadi. Shunday qilib, sizda intellektual qiziqish uyg’otadigan IT va kiberxavfsizlik bilan bog’liq sohalar haqida gapiring.

– Masalan, intervyuda siz bulutga asoslangan kiberhujumlarni (yoki sohaning boshqa rivojlanayotgan qismini) bloklash haqida ko’proq ma’lumot olishni xohlayotganingizni tushuntirishingiz mumkin;

– Siz muntazam ravishda oʻqiydigan va oʻrganadigan baʼzi nufuzli texnologik guruxlarni (hatto Twitterda kiberxavfsizlik boʻyicha mutaxassislar) ham nomlashingiz mumkin;

– Yoki hozirgi ishingizda chuqurroq bilimlarga ega bo’lmoqchiligingiz haqida gapirishingiz mumkin.