Kiberxavfsizlik nima? Ba’zilarimiz bu atamani ilgari eshitganmiz, lekin ba’zilarimiz bu nimani anglatishini yoki nima uchun bunday deb atalishini bilmasligimiz mumkin. Shunday qilib, kiberxavfsizlikning ma’nosini to’liq tushunish uchun keling, so’zni ikki qismga ajratamiz: “kiber” va “xavfsizlik”.
Kiber va xavfsizlik nima?
“ Kiber ” atamasi odatda kompyuterlar, axborot texnologiyalari yoki internet bilan bog’liq narsalarni anglatadi. Buni yaxshiroq tushunish uchun uni kompyuterlar va internetga tegishli maxsus so’z sifatida tasavvur qiling .
Xavfsizlik – bu xavf yoki tahdiddan xoli bo’lish va xavfsiz bo’lish holatini anglatadi.
Shunday qilib, agar ikkita so’zni birlashtirsak, “kiberxavfsizlik” kompyuterlarni, tarmoqlarni va internetga ulangan har qanday qurilmani har qanday xavf yoki tahdiddan xavfsiz saqlashni anglatadi.
Nima uchun kiberxavfsizlik muhim? Kiberxavfsizlik bizning davrimizda, ayniqsa sodir bo’layotgan barcha texnologik yutuqlar bilan chambarchas bog’langan. O’z resurslarini ularni xohlaydigan boshqa mamlakatlardan himoya qilish uchun hech qanday armiyasi yo’q mamlakatni tasavvur qiling. Mamlakat zaif bo’lishi shubhasiz, to’g’rimi? Siz shunday mamlakatda yashashni xohlarmidingiz?
Siz hozir deyarli har kuni o’qish va ish uchun foydalanayotgan texnologiya va internet bilan ham xuddi shunday; kiberxavfsizlik bo’lmasa, sizning shaxsiy ma’lumotlaringiz, joylashuvingiz, fotosuratlaringiz, kamerangiz va boshqa ko’p narsalaringiz himoyalanmagan bo’lardi va natijada, bu sizning shaxsiy hayotingiz haqidagi muhim ma’lumotlarni jinoyatchilar uchun tayyor o’ljaga aylantiradi. Agar jinoyatchilar bunday ma’lumotlarga kirish imkoniga ega bo’lsa, ular sizning kredit kartalaringizdan foydalanishi, pulingizni o’g’irlashi va hatto shaxsni o’g’irlashi mumkin.
Yana bir misol, agar sizda kompyuterlar va ma’lumotlarga tayanadigan shaxsiy biznesingiz bor va siz ushbu kompaniyani qurish uchun juda ko’p mehnat qildingiz. Ammo kiberxavfsizlik bo’lmasa, kompaniyangiz biznesdan chiqib ketishi va bir kechada barcha pul, ma’lumotlar va obro’sini yo’qotishi mumkin.
Yuqorida kiberxavfsizlik nima uchun muhim ekanligiga ikkita misol keltirdik. Ammo bugungi virtual hayotimizda bunga juda ko’plab misollar keltirishimiz mumkin. Umuman olganda, biz kiberxavfsizlikni internetning harbiy qismi deb o’ylashimiz mumkin.
Kiberxavfsizlik sohasiga kirish uchun dasturlashni bilish kerakmi?
Siz endigina kiberxavfsizlik sohasiga qadam qo’yayotganingizda dasturlash ilmini mukammal tarzda bilishingiz zarur emas. Ammo keyinchalik bu soha bilan astoydil shug’ullanishni boshlasangiz, sizga albatta dasturlashni o’rganish hamda bilish talab etiladi. Chunki shunday murakkab kiber jinoyatlar mavjudki, ularning oldini olish yoki qarshi turish uchun siz professional dasturchi bo’lishingiz shart.
Kelgusi hafta biz kiberxavfsizlikdagi turli rollar va qay biri qaysi darajadagi dasturlash bilimini talab qilishi haqida gapiramiz, shuning uchun bizni kuzatib boring!
Eng ko’p o’qilgan maqolalar