Veb-dasturchilar veb-saytlarni yaratadilar, ularning ishonchli va samarali ishlashini ta’minlaydilar. Texnologiya sanoatidagi ushbu muhim ro’lni qanday boshlash haqida ko’proq bilib olish uchun maqolani to’liq o’qib chiqing.
Veb-dasturlash nima?
Veb-dasturchining vazifasi veb-saytlar yaratishdir. Ularning asosiy maqsadi veb-saytni vizual tarzda jozibali va oson harakatlanishini ta’minlash bo’lsa-da, ko’plab veb-dasturchilar veb-saytning ishlashi va imkoniyatlari uchun ham javobgardir.
Veb-dasturchilarning turlari
Veb-dasturchilar odatda 3 ta toifadan biriga kiradilar:
Backend dasturchilar, frontend dasturchilar va full-stack dasturchilar. Keling, ushbu toifalarning har birini batafsil ko’rib chiqaylik.
- Backend veb-dasturchilar veb-sayt tuzilishini yaratadilar, kod yozadilar va kod ishlashini tekshiradilar. Ularning mas’uliyati veb-sayt tarkibini boshqarishi kerak bo’lgan foydalanuvchilar uchun kirish nuqtalarini boshqarishni ham o’z ichiga olishi mumkin.
- Frontend veb-dasturchilari veb-saytning vizual qismida ishlaydi – tashrif buyuruvchilar ko’radigan va ular bilan o’zaro ta’sir qiladigan sahifalar (foydalanuvchi interfeysi deb ham ataladi). Ular har bir sahifaning jismoniy tartibini loyihalashtiradi, grafiklarni birlashtiradi va saytni yaxshilash uchun HTML va Java Scriptdan foydalanadi.
- Full-stack dasturchilari ham backend, ham frontend dasturchining ishini bajaradilar. Ushbu dasturchilar to’liq veb-sayt yaratish uchun bilimga ega bo’ladilar va katta veb-sayt jamoasi uchun byudjetga ajrata olmaydigan tashkilotlarda ishlashi mumkin.
Veb-dasturchilar vazifalari
Veb-dasturchi sifatida siz kompaniya yoki agentlik uchun yoki individual mijozlar uchun loyihalarni amalga oshiruvchi frilanser sifatida ishlashingiz mumkin. Sizning vazifalaringiz ish vaziyatingizga qarab o’zgaradi, lekin kundalik majburiyatlar odatda quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:
– Foydalanuvchi interfeyslari va navigatsiya menyularini loyihalash;
– Saytlar uchun kod yozish va ko’rib chiqish, odatda HTML, XML yoki JavaScript;
– Multimedia kontentini saytga integratsiya qilish;
– Veb-ilovalarni sinovdan o’tkazish;
– Ishlash yoki foydalanuvchi tajribasi bilan bog’liq muammolarni bartaraf etish;
– Dizaynerlar, ishlab chiquvchilar va manfaatdor tomonlar bilan hamkorlik qilish;
Veb dasturchining martaba yo’li
Ko’pgina veb-dasturchilar o’z karyeralarini bitta fokus bilan boshlaydilar, odatda frontend yoki backend ishlab chiqish. Ular full-stack dasturchi bo’lishlari yoki tegishli sohalarda, jumladan, loyihalarni boshqarish, kompyuter dasturlash yoki grafik dizayndagi martabalarni o’rganishlari mumkin.
Veb-dasturchilar qancha haq olishadi?
Mehnat statistikasi byurosi (BLS) maʼlumotlariga koʻra, AQShda veb-dasturchilar uchun oʻrtacha yillik ish haqi 78 300 dollarni tashkil qiladi. Biroq Glassdoor maosh ma’lumotlariga ko’ra, AQShdagi veb-dasturchilar 249 297 dollargacha pul ishlashlari mumkin. Qancha daromad olishingiz ko’p omillarga bog’liq bo’ladi, jumladan, qayerda ishlayotganingiz, qaysi sohada ishlayotganingiz va qanchalik tajribangiz borligiga qarab.
BLS 2021-2031-yillarda veb-dasturchilar uchun sanoatning 23 foiz o’sishini taxmin qilmoqda, bu boshqa kasblarga nisbatan o’rtacha ko’rsatkichdan tezroq. Veb-dasturlash ish o’rinlari ortishi ortida turgan harakatlantiruvchi kuchlardan biri bu elektron tijoratning o’sishidir. Kompaniyalar biznesni amalga oshirish uchun bir nechta qurilmalarda ishlaydigan veb-saytlarga ko’proq ishonishadi.
Qanday qilib veb-dasturchi bo’lish mumkin?
Boshlang’ich darajadagi veb-dasturchi bo’lish uchun har doim ham rasmiy ta’lim shart emas. Ba’zi veb-ishlab chiquvchilar veb-sayt dizayni yoki kompyuter fanlari bo’yicha magistr yoki bakalavr darajasiga ega, ba’zilar esa, bu bo’yicha o’zlarini ustilarida mustaqil shug’ullanib, shu bilimga ega bo’lganlar. Diplom olish sizni yanada raqobatbardosh nomzodga aylantirishi mumkin bo’lsada, kuchli portfolio sizning mahoratingizni potentsial ish beruvchilarga tasdiqlash uchun uzoq yo’lni bosib o’tishi mumkin.
Agar siz veb-dasturchi bo’lishni xohlasangiz, bu erda bir necha qadamlarni bajarishingiz mumkin:
1. Veb dasturchi ko’nikmalarini shakllantirish.
Ish beruvchilar va mijozlar odatda veb-dasturchilardan veb-sayt talablariga javob berish qobiliyatini ko’rsatadigan ma’lum ko’nikmalarga ega bo’lishlarini kutishadi. Agar siz veb-dasturchi sifatida ko’tarilishga qiziqsangiz, bu muvaffaqiyatga erishishda poydevor yaratish uchun e’tibor qaratishingiz mumkin bo’lgan ba’zi ko’nikmalar bor.
Texnik ko’nikmalar (hard skills):
- Kodlash: Umumiy dasturlash tillariga HTML, PHP, kaskadli uslublar jadvallari va frontend dizayni uchun JavaScript kiradi. Agar siz backend dasturchi bo’lmoqchi bo’lsangiz, Python, Java yoki Ruby tillarini o’rganishni o’ylab ko’ring;
- Javob beruvchi dizayn: Odamlar veb-saytlarni ko’rish uchun turli xil qurilmalardan foydalanadilar. Dasturchilar smartfon va planshetlarda kompyuter ekranlarida bo’lgani kabi yaxshi ko’rinadigan saytlarni yaratishi kerak;
- Texnik CEO: Veb-sayt dizaynining ko’plab omillari saytning qidiruv tizimi reytingiga ta’sir qilishi mumkin. Qidiruv tizimlari saytlarni qanday tartiblashini tushunish dasturchining ishida foydalidir;
- Versiya nazorati: Bu sizga har safar muammoga duch kelganingizda boshidan boshlamasdan manba kodidagi o‘zgarishlarni kuzatish va boshqarish imkonini beradi;
- Vizual dizayn: Oq bo’shliqdan qanday foydalanish, shriftlarni tanlash va tasvirlarni birlashtirish kabi asosiy dizayn tamoyillarini tushunish sizning sotuvingizni oshirishi mumkin.
Ish joyidagi ko’nikmalar (soft skills)
- Muloqot: Veb-dasturchilar loyihaning har bir bosqichida o’z mijozlari va jamoa a’zolari bilan dizayn g’oyalarini muhokama qilish uchun vaqt sarflashadi.
- Mijozlarga xizmat ko’rsatish: Veb-dasturchi mijoz foydalanishi uchun veb-saytlarni yaratadi va eng yaxshi natijalarga erishish uchun mijozga yo’naltirilgan bo’lishi kerak.
- Tafsilotga yo’naltirilgan: Koddagi kichik o’zgarish kabi kichik tafsilotlar veb-sayt qanday ishlashida katta ahamiyatga ega bo’lishi mumkin.
- Tashkilot: Agar veb-sayt dizaynini o’z vaqtida tugatmoqchi bo’lsangiz, muddatlar, loyiha vazifalari, ish oqimi va byudjetlarni kuzatib borish foydali bo’ladi.
- Muammolarni hal qilish: Veb-dasturchilar ko’pincha veb-saytlarni loyihalashda muammolarga duch kelishadi. Ular dizayn yoki kodlashdagi muammolarni aniqlash va ularni uslubiy yo’l bilan hal qilish uchun sabr-toqat va qobiliyatga ega bo’lishi kerak.
2. Kompyuter fanlari yoki veb-dizayn bo’yicha darajani ko’rib chiqing.
Veb-dasturlash bo’yicha ishga kirish uchun har doim ham ilmiy daraja kerak bo’lmasada, bu albatta yordam berishi mumkin. Agar siz veb-saytlarni ishlab chiqishga ko’proq qiziqsangiz, kompyuter fanlari bo’yicha ilmiy daraja dasturini ko’rib chiqing. Agar siz o’zingizni frontend dasturlashga ko’proq jalb qilsangiz, veb-dizayn yoki foydalanuvchi tajribasi (UX) bo’yicha darajani tanlashingiz mumkin.
3. Veb-dasturlash kursini o’qing.
Veb-dasturchi sifatida ishlash uchun sizga rasmiy ta’lim kerak emas. O’zingizga kerakli ko’nikmalarga ega bo’lishingiz uchun o’quv kurslarida o’qishingiz mumkin. Misol uchun, siz HTML, JavaScript yoki CSS kabi dasturlash tillarini o’rganish kursini o’qishingiz va keyin o’rganganlaringizni o’z veb-saytingizda amalda qo’llashingiz mumkin.
4. Veb-dasturlash ishlari portfoliosini yarating.
Veb-dasturchi sifatida sizning portfoliongiz ko’pincha rezyumeyingizning eng muhim qismlaridan biridir. Ushbu loyihalar to’plami potensial ish beruvchilarga nima yaratishga qodir ekanligingizni ko’rsatadi. Siz qilmoqchi bo’lgan ishni ifodalovchi loyihalar turlarini qo’shing. Agar siz kodni qo’shsangiz, fikrlash jarayonini ko’rsatish uchun unga izoh qo’shing.
5. Sertifikat.
Sertifikatga ega bo’lish sizning mahoratingizni potensial ish beruvchilarga tasdiqlashi mumkin. Siz bir qator umumiy va sotuvchiga xos variantlarni topasiz, jumladan:
- Adobe Certified Expert (ACE);
- Microsoft Certified Solutions Associate (MCSD);
- Amazon Web Services (AWS) sertifikatlangan dasturchi;
- Zend sertifikatlangan PHP muhandisi.
Coursera bilan ishlashni boshlang
Agar siz veb-dasturchi bo’lishni o’ylayotgan bo’lsangiz, bugundan o’rganishni boshlashingiz mumkin. Sizning martaba maqsadlaringiz veb-dasturchi ro’lini o’z ichiga olsa, kompyuter fanlari darajasi yangi imkoniyatlar yaratishga qanday yordam berishi haqida ko’proq bilib oling.
Eng ko’p o’qilgan maqolalar